หยุดคิดสักนิด…ถ้าจะเลี้ยงสัตว์ป่า

มนุษย์(Human being) เรานี้ดำรงชีวิตโดยปราศจากเพื่อนที่แสนดีอย่างสัตว์ป่าโดยปฏิเสธไม่ได้จริงๆ ในอดีตมนุษย์จะต้องอาศัยหรือใช้ประโยชน์จากสัตว์ป่าในรูปของอาหาร(Foods) เครื่องนุ่งห่ม(Clothes) หรือยารักษาโรค (Tradition in medicine) ต่อมาเมื่อมีประชากรมากขึ้น(Over population) ทำให้เกิดมีความจำเป็นต้องใช้ทรัพยากรธรรมชาติด้านสัตว์ป่า(Wild animal resource) อย่างต่อเนื่อง ประกอบกับการไม่รู้จักใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน สัตว์ป่าจึงลดจำนวนลงอย่างรวดเร็วและบางอย่างก็สูญพันธุ์(Extinction) ไปจากโลกของเราเสียแล้ว เช่น เนื้อสมัน นกเจ้าฟ้าหญิงสิรินธร หรือกูปรี เป็นต้น

ต่อมาเพราะความจำเป็นของการหาอาหารในการดำรงชีพของมนุษย์และการปรับตัวเพื่อความอยู่รอด ทำให้มนุษย์นำสัตว์ป่ามาเลี้ยงไว้เป็นอาหาร(Livestock) และมีการปรับปรุงสายพันธุ์อย่างต่อเนื่องเพื่อให้ได้สัตว์ที่มีรูปร่างแข็งแรง สมบูรณ์ ไม่เป็นโรคติดต่อ และสามารถถ่ายทอดลักษณะพันธุกรรมที่ดีให้กับลูกหลานได้ จนถึงขณะนี้นอกจากจะเพิ่มกำลังผลิตให้เพียงพอกับคนภายในประเทศแล้ว ยังส่งออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศได้อีกด้วย

หลายพันปีที่ผ่านมามนุษย์รู้จักนำสัตว์ป่ามาเลี้ยงเป็นเพื่อน(Pets) ทั้งนี้ คงเห็นว่าสัตว์ป่าบางชนิดมีสีสันที่สวยงาม บางตัวมีเสียงร้องที่ไพเราะน่าฟัง บางตัวมีรูปร่าง ลักษณะที่น่าสนใจ แปลกตา ทำให้มีการเข้าป่าไปล่าสัตว์ป่าที่มีคุณสมบัติต่างๆ เหล่านี้มากักขัง เลี้ยงไว้ บางกลุ่มก็ทำเป็นอาชีพหลักจ้างพรานป่าล่าสัตว์ดังกล่าวมาขายให้กับประชาชนในเมืองที่ไม่เคยพบเห็นมาก่อน เมื่อมีความต้องการเลี้ยงสัตว์ป่ามากขึ้นก็ทำให้มีออร์เดอร์(Order) ยอดสั่งซื้อมากขึ้นต้องล่าเพิ่มมากขึ้น สัตว์ป่าหลายชนิดจึงลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว

สำหรับประชาชนที่รู้สึกอยากเลี้ยงสัตว์ป่า(Wild animals) มาเป็นสัตว์เลี้ยงในบ้าน(Pets) มีความจำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องดังต่อไปนี้

• ผู้เลี้ยงสัตว์ป่า(Keepers) : จะต้องเป็นบุคคลที่มีความอ่อนโยน มีความรักเมตตาต่อบุคคลอื่นและสัตว์ทุกชนิด พูดง่ายๆ คือ เราจะต้องนำตัวสัตว์จากป่ามาขังไว้ในกรงไม่ให้เค้าหนีจากเราไป จึงต้องมีความเข้าใจในสภาพที่สัตว์ป่าต้องอยู่อาศัยในที่จำกัดและต้องตระหนักว่าการเลี้ยงสัตว์ป่า เป็นภาระหรือเป็นงานที่สำคัญสำคัญอย่างหนึ่ง อย่าถือว่าเป็นงานอดิเรกที่จะทำเมื่อใดก็ได้ถ้ามีเวลาว่างจะต้องเป็นบุคคลที่มีความอ่อนโยน มีความรักเมตตาต่อบุคคลอื่นและสัตว์ทุกชนิด พูดง่ายๆ คือ เราจะต้องนำตัวสัตว์จากป่ามาขังไว้ในกรงไม่ให้เค้าหนีจากเราไปจึงต้องมีความเข้าใจในสภาพที่สัตว์ป่าต้องอยู่อาศัยในที่จำกัดและต้อง
• พฤติกรรมของสัตว์เลี้ยง(Behavior of animals) : ก่อนจะนำสัตว์ชนิดใดมาเลี้ยงอย่างแรกสุดจะต้องศึกษาค้นคว้า ถึงชนิดของสัตว์ดังกล่าวในทุกด้านว่าเป็นอย่างไร เป็นต้นว่าวงจรชีวิตตั้งแต่แรกเกิดจนถึงตัวเต็มวัย (Adult) พฤติกรรมการดำรงชีพ การกินอาหาร การล่าสัตว์อื่น การอยู่รวมฝูง การหลบภัย การผสมพันธุ์ ตลอดจนพฤติกรรมเมื่อนำมาขังในกรงมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ อย่างไร
• ถูกต้องตามกฎหมาย (Legalization) :สัตว์ป่าที่เรารู้จักและนำมาเลี้ยงดูกันในประเทศไทยส่วนใหญ่ได้รับการคุ้มครองให้มีชีวิตอย่างปกติสุขตามกฎหมาย แต่หากมีการนำสัตว์มาเลี้ยงในบ้าน (Domestic animals) ก็จะมีกฎหมายคอยควบคุมเรื่องการค้าขาย การครอบครอง หรือการเพาะพันธุ์ การหาชื้อสัตว์ป่าของไทยในปัจจุบันกระทำได้ยากมาก เพราะกฎหมายห้ามไม่ให้มีการซื้อขายสัตว์ป่า นอกจากเป็นลูกหลานของสัตว์ป่าที่เกิดจากฟาร์มเพาะพันธุ์สัตว์ป่าโดยเฉพาะที่ได้รับอนุญาตจากทางราชการเท่านั้น ขณะนี้ฟาร์มสัตว์ป่าก็อยู่ระหว่างการเริ่มดำเนินการยังไม่สามารถสนองความต้องการเลี้ยงสัตว์ป่าของประชาชนได้

หลายคนจึงหันไปหาซื้อสัตว์ป่าที่นำเข้ามาจากต่างประเทศมาเลี้ยงเนื่องจากเป็นชนิดที่แปลกไม่เคยพบเห็นมาก่อน มีสีสันที่ฉูดฉาดเป็นที่สะดุดตาแต่ว่าราคาสูงกว่าสัตว์ป่าของไทย จะทำอย่างไรได้ก็สัตว์ป่าของเราไม่สามารถหาซื้อได้ถูกต้องตามกฎหมาย มักจะแอบซื้อขายตามตลาดแถวเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร เกิดเป็นปัญหาต่อเนื่องมากมาย การเอาสัตว์ป่ามาเลี้ยงดูในบ้านจะก่อให้เกิดปัญหาอะไรหรือไม่ ผมจะลองประมวลประเด็นต่างๆที่หลายคนอาจจะทราบมาบ้างแล้ว แต่บางประเด็นยังมองไม่เห็นหรือคาดไม่ถึงว่าแค่นำสัตว์ป่ามาเลี้ยงจะทำให้มีความยุ่งยากมากมายขนาดนั้นหรือ ลองอ่านแล้วทำความเข้าใจกันเอาเองนะครับ

จะเห็นได้ว่าการจะทำอะไรสักอย่างอาจเกิดมุมมองเป็นสองด้านได้ ผมเพียงแค่เสนอความเห็นของผู้ที่สนใจด้านสัตว์ป่าคนหนึ่งเท่านั้น ซึ่งอาจมีหลายคนไม่เห็นด้วยก็เป็นเสรีภาพในการแสดงออก อย่างไรก็ตามก็ขอให้มีความสุขในการเลี้ยงสัตว์ที่อยู่ในความดูแลของท่านและถ้ามีความเห็นหรือข้อเสนอแนะก็ส่งความรู้สึกไปให้อ่านกันบ้างที่ E-mai : thanit_wildlife@yohoo.com หรือ thanit_wildlife@hotmail.com แล้วพบกันฉบับหน้านะครับ … สวัสดี

ที่มา บทความโดย ธนิตานุกูล ภาพโดย กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช